AKTUALITET, 20 Shkurt 2024, 11:09

Rasti i Elton Qynos/ "Reporterët pa Kufij" thirrje Gjykatës së Lartë: Të mbrohet konfidencialiteti i burimeve gazetareske

Rasti i Elton Qynos/ "Reporterët pa Kufij" thirrje Gjykatës

Sekuestrimi i pajisjeve të një gazetari investigativ nga prokuroria paraqet një rrezik serioz për shkeljen e konfidencialitetit të burimeve për gazetarët dhe të gjithë profesionistët e medias në Shqipëri. Përpara seancës së Gjykatës së Lartë për rastin e Elton Qynos, Reporterët pa Kufij (RSF) kërkon një vendim që do të dërgojë një sinjal inkurajues për të gjithë gazetarët që punojnë në interes të publikut.

Gjykata e Lartë do të vendosë sot për kërkesën e gazetarit Elton Qyno, të cilit i janë sekuestruar pajisjet nga Prokuroria Antikorrupsion (SPAK). Gazetari i televizionit Ora News, i cili mbulon korrupsionin dhe krimin e organizuar, konteston ligjshmërinë e sekuestrimit të telefonave dhe kompjuterëve në shtëpinë dhe zyrën e tij, duke argumentuar se kjo është shkelje e konfidencialitetit të burimeve gazetareske. 

SPAK i konfiskoi telefonat, kompjuterët dhe pajisjet e tjera gazetarit më 13 dhjetor 2023, menjëherë pasi ai kishte refuzuar të tregonte burimet e publikimit të tij në lidhje me hetimin e profilit të lartë për një grup të krimit të organizuar, të njohur si “Çështja 75”. Ndërkohë që bastisja e shtëpisë dhe zyrës së Elton Qynos, e ekzekutuar me miratimin e gjyqtarit, u shpall i ligjshëm nga gjykatat e shkallës së parë dhe të Apelit, ndërsa kontrolli i makinës së tij pa urdhër gjykate u shpall i paligjshëm. Për pasojë, SPAK i ka kthyer gazetarit pajisjet e marra nga kontrolli i makinës. Megjithatë, ende mbahen nën sekuestro pajisjet e tij më të rëndësishme. 

“Ndërsa respektojmë parimin e fshehtësisë së investigimit, konfidencialiteti i burimeve gazetareske është thelbësor për lirinë e shtypit dhe rrjedhimisht për demokracinë. Vazhdimi i kapjes së pajisjeve të Elton Qynos nga SPAK kërcënon burimet e një gazetari që heton dhe publikon informacione për korrupsionin. I bëjmë thirrje Gjykatës së Lartë që të mbrojë me vendosmëri konfidencialitetin e burimeve në çështjen Elton Qyno dhe do të dërgonte një sinjal inkurajues për të gjithë gazetarët që punojnë në interes të publikut.", tha Pavol Szalai, shef i Zyrës së Bashkimit Evropian dhe Ballkanit

Duke iu përgjigjur hetimit të RSF-së në dhjetor 2023, zyra e prokurorisë kundër korrupsionit mbeti e paqartë në lidhje me përpjekjet e saj për të zbuluar burimet e gazetarit. SPAK pretendoi se gjatë marrjes në pyetje “z. Qyno nuk iu kërkua të tregonte burimet e tij gazetareske të informacionit […], por atij iu kërkua një shpjegim për mënyrat/format se si u bë i ditur për këto komunikime - dhe nëpërmjet këtyre metodave, nëse ka arritur të përfitojë nga personeli i SPAK-ut. , pa e pyetur për emrat e duhur ose nëse i ka marrë në rrethana të tjera.” Në të njëjtën kohë, zyra këmbënguli se informacioni që kërkonte “çmohej i nevojshëm dhe thelbësor për hetimin e çështjes”.

Më 10 janar 2024, RSF dhe partnerët e saj vendas dhe ndërkombëtarë i dërguan një letër të hapur SPAK-ut ku i kërkonin të hiqte sekuestron ndaj pajisjeve të Elton Qyno-s dhe t'ia kthente gazetarit. Një javë më vonë, Komiteti i Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut, Res Publica, u kërkoi autoriteteve shqiptare të përmbahen nga kryerja e çdo inspektimi, shpërndarjeje apo përpunimi gjyqësor të mëtejshëm të materialit të Elton Qyno-s, ndërkohë që çështja është duke u shqyrtuar nga Komisioni. Ndërkohë, Shqipëria renditet e 96-ta nga 180 vende në Indeksin Botëror të Lirisë së Shtypit të RSF-së 2023.